Pod takim tytułem w niedzielę 11 października br. po nabożeństwie została uroczyście otwarta wystawa w kościele Parafii Wniebowstąpienia w Warszawie. Ta autorska ekspozycja parafianki – pasjonatki historii i byłej nauczycielki – Marii Kaucz poświęcona została społeczności luterańskiej Nowego Dworu i okolic 1782-1944 [~1960]. Miała również na celu zasygnalizowanie przejawów współistnienia różnych nacji, wyznań i religii w wielokulturowym tyglu przedwojennego Nowego Dworu. Wernisaż połączono z promocją książki autorki pt. „Zapomniany pastor” przybliżającej postać ks. Roberta Nitschmanna – ostatniego przedwojennego proboszcza ewangelickiej parafii nowodworskiej. Zakupione książki stanowić będą „cegiełki” na budowę na terenie opuszczonego cmentarza w Nowym Dworze Mazowieckim pomnika pamięci o duchownym i jego parafianach, którego projekt przygotował w 2011 r. p. Jacek Malinowski.
Po krótkiej modlitwie, którą poprowadził proboszcz parafii, ks. dr Dariusz Chwastek oraz powitaniu gości, historię luteran na Mazowszu przybliżył ks. dr Włodzimierz Nast – emerytowany proboszcz Parafii Św. Trójcy w Warszawie.
Następnie zebrani z dużym zainteresowaniem wysłuchali wystąpienia p. Marii Możdżyńskiej na temat luteran w Nowym Dworze jako elementu wielokulturowej populacji miasta. Prelegentka jest nowodworzanką od kilku pokoleń i wieloletnim nauczycielem Zespołu Szkół nr 2 w Nowym Dworze; napisała m.in. pracę na temat Parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze Mazowieckim od 1783 do 1945 r. Jest także autorką opracowania „Społeczność żydowska w Nowym Dworze od końca XVII w. do połowy XX w.” oraz kilkuset artykułów prasowych na temat historii Nowego Dworu i okolic.
Krótkim wspomnieniem o przedwojennym Nowym Dworze podzielił się były członek ewangelickiej parafii nowodworskiej – p. Jerzy Boldin. Urodzony w Nowym Dworze, potomek znanej przedwojennej rodziny nowodworskich rzeźników i wędliniarzy. Sam nie kontynuował rodzinnej tradycji, po wojnie pracował w handlu. Mieszka pod Warszawą, część rodziny (m.in. dziadkowie i rodzice) pochowana została na cmentarzu ewangelickim przy ul. Młynarskiej w Warszawie.
Zaproszenie na otwarcie wystawy oraz do krótkiego zabrania głosu przyjęła również p. Beata Bunzel, córka młodszej córki pastora ks. Roberta Nitschmanna – Elżbiety, będąca też jego jedyną wnuczką. Mieszka w Spreewaldzie, w pobliżu miasta Lubben w Niemczech. Pracuje jako terapeutka i zajmuje się medycyną niekonwencjonalną. Wielokrotnie była w Polsce.
Na koniec głos zabrała autorka wystawy p. Maria Kaucz przedstawiając założenia wystawy oraz dziękując wszystkim zaangażowanym w jej powstanie i ekspozycję.
Do podziękowań dołączyli się również proboszcz i prezes Rady Parafialnej Parafii Wniebowstąpienia – p. Paweł Niemczyk, wyrażając wdzięczność za przybycie przedstawicielom wielu środowisk nowodworskich i warszawskich, a także wyznaniowych.
Otwierając wystawę zaproszono obecnych do dokonywania wpisów w księdze pamiątkowej, zakupu książek-cegiełek o pastorze Nitschmannie oraz spotkania w kawiarence parafialnej przy poczęstunku przygotowanym przez Koło Pań.
Warto podkreślić, że jest to już druga ekspozycja przygotowana przez p. Marię Kaucz – pierwsza pt. „Witraże pamięci”, poświęcona ostatniemu proboszczowi parafii nowodworskiej, ks. Robertowi Nitschmannowi, który zginął w 1940 r. w obozie Sachsenhausen, została zaprezentowana w lutym 2012 roku. Autorka jest również inicjatorką i współorganizatorką działań mających na celu odzyskanie byłego cmentarza ewangelickiego na terenie Nowego Dworu oraz orędowniczką utrwalania historii tamtejszego zboru i jego członków.
Wystawa będzie czynna w każdą niedzielę po nabożeństwie oraz w godzinach pracy kancelarii parafialnej do 15 listopada br.
Jolanta Janowska
